Nieuw Licht – Het Rijksmuseum en de slavernij
55 Minuten (Dutch/English) – 2021
Wat gebeurt er als het belangrijkste nationale museum de blik op de Nederlandse slavernijgeschiedenis richt? Daarover gaat Nieuw licht, een hoogst actuele documentaire van regisseur Ida Does over de wording van de slavernijtentoonstelling in het Rijksmuseum. Deze film laat van heel dichtbij zien hoe pijnlijk en wrang, maar tegelijkertijd helend en bevrijdend het samenstellen van die tentoonstelling is. Zeker dankzij de inbreng van mensen met roots in zowel de West als de Oost. In Nieuw licht zien we wat het betekent als een museum zichzelf opnieuw uitvindt.
Uit de Director’s Statement:
De ultieme inspiratie voor deze film heb ik opgedaan in de Nachtwachtzaal van het Rijksmuseum. Tijdens een van mijn researchbezoeken zag ik daar een blond meisje. Ze was er met haar vader, die voor de Nachtwacht bleef staan. Het meisje slenterde naar de imponerende Schutters van Bartholomeus van der Helst, rechts van de Nachtwacht. Daar bleef ze staan, op ooghoogte van een leeftijdgenoot uit de 17e eeuw: de onbekende Afrikaanse jongen op het schilderij. Ze bleef heel geconcentreerd naar hem kijken. Ik observeerde haar, op enkele meters afstand. Telkens als ik dacht dat ze weg zou lopen, bleef ze nog langer en nog langer staan.
Nu wist ik het zeker: dat schilderij zou in mijn film een belangrijke rol spelen. Tot de dag van vandaag weet ik niet waar zij naar keek en wat zij echt zag. Maar haar focus bevestigde mij in mijn keuze voor het mysterie in dat schilderij.
Deze film zal altijd speciaal blijven voor mij, om veel redenen. Het werd gemaakt in een tijd van wereldwijde schokkende gebeurtenissen. De corona pandemie, het thuiswerken en de sluiting van het museum, leidden tot grote beperkingen in het filmen. En dan de moord op George Floyd die wereldwijd leidde tot de Black Lives Matter demonstraties. Even pijnlijk als hoopvol.
Producers: Memphis Film & Television, coproducer: NTR.
